ملی شدن صنعت چاپ در تقویم شمسی
۱۱ شهریورماه روز ملی صنعت چاپ در ایران است. روز چاپ، فرصتی‌ست برای یادآوری نقش مهم و اثرگذار این صنعت در زندگی بشر.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
چاپ در گذر تاریخ
اختراع اولین ماشین چاپ
صنعت چاپ در ایران
روز ملی صنعت چاپ
آیا می‌توان دنیا را یک روز بدون چاپ و بسته‌بندی تصور کرد؟ هرآنچه در محیط اطراف می‌بینیم، از بسته‌بندی و چاپ بر روی محصولات غذایی گرفته، تا چاپ بر روی پارچه و پوشاک، تولیدات صنعتی، تبلیغات محیطی بر روی دیوارهای شهر، تا تمام ابزارها و هرآنچه که به زندگی ما رنگ و حال و هوای امروزی می‌دهد، همه و همه نتیجه‌ی چاپ است.
چگونه می‌توان آموزش را از چاپ جدا کرد؟ چگونه می‌توان باورها و دریافت‌های فردی و جمعی خود را از چاپ، کتاب و نشریات مبرا دانست؟ زندگی ما به‌طرز باورنکردنی متاثر از چاپ بوده و خواهد بود.
چاپ در گذر تاریخ
قدیمی‌ترین تلاش انسان در مسیر چاپ، به دوران غارنشینی بازمی‌گردد.
از زمانی که ردّ دست‌های انسان‌های اولیه بر روی دیوارهای غارهای سنگی به جای ماند، از زمانی که اولین نشانه‌ها و هویت‌ها شکل گرفتند، این علامت‌ها و پیام‌ها در طول تاریخ همراه بشر بوده‌اند و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند. نشانه‌هایی که از فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف اثر پذیرفته و فرهنگ‌ها و تمدن‌های دیگری را شکل داده‌اند.
از دیدگاه تاریخی، چاپ با حک نقوش بر روی لوحه‌های گلی و سنگی آغاز شده و با اختراع کاغذ در قبل از میلاد مسیح گسترش یافته است.
اختراع اولین ماشین چاپ
اگرچه اولین اختراعات مربوط به چاپ در بین‌النهرین، مصر، چین و کره مهم و اثرگذار بوده‌اند؛ اما اختراع ماشین چاپ توسط «گوتنبرگ» در آلمان، کلیدی‌ترین نقش را در صنعت چاپ داشته است. این اختراع در قلب شکوفایی انقلاب صنعتی، بیش از ۵۵۰ سال پیش، به زندگی امروز بشر جهت داده است.
صنعت چاپ در ایران
در ایران باستان، اولین نشانه‌های چاپ به زمان پادشاهی هخامنشیان و مهرهای سلطنتی آنان باز می‌گردد؛ که برای تأیید احکام و فرمان‌های حکومتی از آن‌ها استفاده می‌کردند.
ورود واژه‌ی چاپ به زبان فارسی را به اواخر قرن هفتم هجری نسبت می‌دهند. این واژه مربوط به پول‌های کاغذی بوده که به آن «چاو» یا «کا-او» می‌گفتند. پس از آن در دوران صفوی، صنعتگرانی از جلفای اصفهان به چاپ ادعیه‌های ارامنه اقدام کردند.
طبق شواهد به‌دست‌آمده اولین دستگاه چاپ در ایران بسیار ساده بود و بر اساس پِرِس و حکاکی روی چرم استوار بود. چاپ مدرن در ایران در حدود دویست سال پیش، در دوره‌ی قاجار و در شهر تبریز آغاز شد و کم‌کم به تمام ایران گسترش یافت.
روز ملی صنعت چاپ
یازدهم شهریورماه، روز ملی صنعت چاپ در ایران است. برای داشتن چنین روزی در تقویم شمسی، مدیون انسان‌های بزرگ اما گمنامی هستیم که صنعت اثرگذار چاپ را با تمام محدودیت‌ها و دشواری‌ها به تعالی رسانده‌اند. روز ملی چاپ فرصتی برای یادآوری اهمیت این صنعت و قدردانی از تلاشگران این حوزه است. منصفانه باید گفت امروزه چاپ در ایران، با وجود مشکلات و سختی‌ها در تامین مواد اولیه، واردات ماشین‌آلات و قطعات، همگام با سایر کشورهای توسعه‌یافته پیش می‌رود.
منبع: تالیفی