پس از چاپ

به مجموعه فرآیندهایی که بعد از‌ عملیات چاپ انجام می‌شود، خدمات تکمیلی یا پس از چاپ گفته می‌شود. طی این فرآیند محصول نهایی قابل استفاده خواهد شد.

آنچه در این مطلب می‌خوانید:

قالب زنی یا دایکات (Die Cutting)

پوشش سلفون

یووی (UV) یا (Ultra Violet)

پوشش ورنی

صحافی

جعبه چسبانی

بسته بندی و تحویل

چاپ بدون‌ عملیات تکمیلی پس از چاپ، انتظار مشتریان را برآورده نمی‌سازد. شاید در نگاه اول به نظر برسد که فعالیت‌ها در صنعت چاپ، منحصر به قرار گرفتن مرکب روی کاغذ است؛ اما واقعیت غیر از این است. بعد از تمام شدن کار چاپ‌، فرآیندی به نام پرداخت یا همان عملیات پس از چاپ باید انجام شود؛ تا خروجی اقلام چاپی از لحاظ ظاهر و کارایی بهتر و کامل‌تر شوند.

در حقیقت همان‌قدر که کار طراح در خروجی اقلام شما مهم است و همان‌قدر که جنس کاغذ و یا نوع چاپ بر خروجی کار اثر دارد؛ فرآیندهای پس از چاپ هم بر نتیجه‌ی نهایی کار از لحاظ ظاهری اثر زیادی دارند. بعضی از این فعالیت‌ها می‌توانند پیش از آن‌که کار چاپی از دستگاه بیرون بیاید انجام شود. اما بیشتر این فرآیندها، بعد از اتمام چاپ و خشک شدن کار انجام می‌شوند. بنابراین خدمات پس از چاپ مرحله‌ای ضروری و حیاتی برای تمام کارهای چاپی‌ست.

پس از چاپ شدن یک طرح‌، بسته به نیاز می‌توان خدمات گسترده‌ای را روی آن اعمال کرد‌. خدمات پس از چاپ به‌طور معمول شامل‌: خط تا، برش، تیغ، نیم تیغ‌، پرفراژ‌، صحافی و نیز ایجاد انواع روكش‌ها مانند انواع ورنی یا UV، سلفون مات و براق است. علاوه بر موارد فوق خدمات متنوع دیگری نیز مانند طلاکوب‌، نقره کوب‌، داغی‌، ترموگرافی‌، لمینت‌، نمونه سازی از کار چاپی و… نیز در گروه خدمات پس از چاپ قرار می‌گیرند.

قالب زنی یا دایکات (Die Cutting)

درصورتی‌که طرح نیازمند برش‌زنی به شکلی خاص باشد، از قالب استفاده می‌شود‌. قالب (دایکات) تخته‌ای است که بر روی آن تیغه‌های خط تا‌، برش، پرفراژ یا حتی کلیشه‌های برجسته قرار دارد‌. تهیه‌ی قالب برای مواردی مثل جعبه‌، فولدر و موارد چاپی مشابه ضروری‌ست‌. ساخت قالب توسط قالب‌ساز و از روی فایل ارسالی به او، که تنها شامل خط تا و تیغ است، صورت می‌گیرد‌. البته بهتر‌ آن است که پس از چاپِ یک طرح‌، نمونه‌ای از آن نیز به قالب‌ساز ارائه گردد؛ تا ابعاد دقیق ساخت قالب در نظر گرفته شود‌.

پوشش سلفون

سلفون پوشش نازکی‌ست که بر روی کار چاپی کشیده می‌شود‌. سلفون علاوه بر زیبایی‌، باعث می‌شود کاغذ در مقابل پارگی محفوظ بماند‌. در خدمات پس از چاپ‌، دو نوع سلفون مات و براق وجود دارد. سلفون مات باعث تیره شدن جزئی کار و سلفون براق باعث ایجاد شفافیت در نمای کار می‌شود‌. هر دو نوع سلفون بسته به شرایط، مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

روکش کردن یا لمینت نیز در‌ مواردی مانند تولید کارت پستال، جلد مجله و کتاب استفاده می‌شود. در‌عملیات تکمیلی پس از چاپ‌، با انواع لمینت‌های سرد و گرم و در سه نوع مات، براق و بافت‌دار می‌توانید کارهای چاپی خود را با مقاوم‌سازی در مقابل تاخوردگی، رنگ‌رفتگی، ایجاد لک و… محافظت نمایید.

یووی (UV) یا (Ultra Violet)

یووی در واقع طیفی از امواج الکترومغناطیس است که انرژی بالایی داشته و همان چیزی‌ست که در نور خورشید نیز وجود دارد. از این اشعه برای خشک کردن رنگ‌های چاپ و پوشش‌های مختلف استفاده می‌کنند. آنچه که به نام پوشش UV معروف است در واقع پوششی سخت و شفاف است؛ که بر روی کارهای چاپ‌شده می‌تواند قرار بگیرد.

UV دو کارکرد اصلی دارد: کارکرد اول آن محافظت از اقلام چاپی در برابر خراشیدگی، اثر انگشت و رطوبت است. کارکرد دوم آن افزایش درخشش رنگ‌های جوهری‌ست که در کار استفاده شده است. 

این پوشش به شکل مایع استفاده می‌شود و پس از آن، با قرارگیری در مقابل اشعه ماوراءبنفش فوراً خشک می‌شود. برای یووی کردن بخشی از کار، کافی‌ست محدوده‌هایی از طرح که نیاز به یووی دارند را به‌صورت تک‌رنگ مشکی بر روی زینک در نظر گرفت‌. انواع مختلفی از یووی شامل‌: یووی موضعی‌، شنی‌، ساده‌، برجسته و… وجود دارد‌.

پوشش ورنی

ورنی نیز شبیه به چاپ رنگ در افست است. با این تفاوت که به‌جای رنگ، ماده‌ی ورنی در ماشین چاپ ریخته و کار را از ماشین چاپ عبور می‌دهند. ورنی واتر‌بیس‌، یک نوع پوشش به‌صرفه است که بر پایه‌ی آب بوده و کمک می‌کند تا از جوهر و کاغذ در مقابل ساییدگی، خراش و لکه محافظت شود. با تهیه زینک مجزا، می‌توان نقاط خاصی از روی کار چاپی را با ورنی یا یووی پوشاند؛ که این کار باعث جلوه‌ی بیشتر طرح می‌شود. 

صحافی

به مجموعه روش‌های جمع کردن دسته‌ای از اوراق‌، صحافی گفته می‌شود‌. روش‌های مختلفی برای این کار مانند صحافی مفتول‌، چسب گرم‌، چسب سرد‌، فنر‌، ته‌بند و… وجود دارد‌. صحافی بیشتر برای کتب‌، مجلات‌، نشریات‌، سررسید و سالنامه و… در کارگاه صحافی انجام می‌گیرد.

جعبه چسبانی

آخرین مرحله از تولید یک بسته‌بندی مقوایی یا کارتنی، جعبه چسبانی است. این مرحله جزو مراحل مهم عملیات پس از چاپ محسوب می‌شود. زیرا بدون انجام مرحله‌ی جعبه‌چسبانی، بسته‌بندی غیر قابل استفاده خواهد بود. همچنین درصورت عدم کارایی، هزینه‌های بسیاری برای تولیدکننده به‌همراه خواهد داشت. بنابراین کیفیت کار، نحوه‌ی انجام صحیح و استفاده از چسب مناسب، اهمیت ویژه‌ای در روند جعبه‌چسبانی دارد.

جعبه چسبانی با توجه به نوع بسته‌بندی، به روش‌های متنوعی انجام می‌شود. انتخاب هر روش با توجه به ابعاد، متریال و نوع محصول نهایی که در بسته قرار می‌گیرد، متفاوت خواهد بود.

برای طراحی تیغ جعبه‌هایی که نیاز به جعبه‌چسبانی دارند، یک لبه‌ی اضافی در نظر گرفته می‌شود. به این لبه اضافه، لب‌چسب گفته می‌شود. لب چسب ‌به‌وسیله‌ی انواع مختلف چسب، به ضلع دیگر چسبانده می‌شود.

جعبه‌چسبانی به دو روش ماشینی و دستی انجام می‌شود. اگر‌ تیراژ بسته‌بندی بالا و ابعاد آن مطابق استاندارد‌های دستگاه جعبه‌چسبانی طراحی شده باشد، جعبه‌چسبانی به روش ماشینی انجام می‌شود. در غیر این صورت، روش دستی مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.

انواع مختلف جعبه چسبانی شامل: جعبه چسبانی ساده، لاک باتم، چند نقطه‌ای و جعبه‌چسبانی با چسب «ام» (M) است.

بسته‌بندی و تحویل

بسته‌بندی یک کار نیز معمولا جزو خدمات پس از چاپ محسوب می‌شود‌. در این مرحله کلیه‌ی کارهای چاپ‌شده به روش‌های مختلف قابل بسته‌بندی هستند‌. استفاده از کارتن‌های مقوایی (کارتن‌های لمینتی‌، سه‌لایه‌، ‌۵‌‌‌لایه و… )‌، تسمه‌کشی‌، شیرینک و… روش‌های معمول بسته‌بندی است. بسته‌بندی علاوه بر حمل و نقل ساده‌تر محصولات‌، از پارگی‌، ضرب‌دیدگی و… پیشگیری خواهد کرد.

منبع: تالیفی

خدمات تکمیلی (پس از) چاپ در یک نگاه…